SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU STRATEGICZNEGO INICJATYWA DOSKONAŁOŚCI W UNIWERSYTECIE JAGIELLOŃSKIM (ID.UJ) W ROKU 2024 - POB qLIFE  

W roku 2024 POB qLIFE kontynuował dotychczasowe aktywności oraz rozpoczął wiele nowych inicjatyw. Wśród wdrażanych działań znalazły się m.in. otwarte konkursy, działania w ramach tzw. Projektów Flagowych oraz strategiczne inwestycje w aparaturę naukowo-badawczą oraz kadrę naukową.

Konkursy:

W przeprowadzonych konkursach przeznaczono kwotę blisko 2,5 mln zł na wsparcie 40 laureatów/beneficjentów. 

1. Ogłoszenie i prowadzenie naboru w Konkursie #18 „Wsparcie rozwoju kompetencji twardych – staże zagraniczne”

• Celem konkursu było dofinansowanie kosztów udziału pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum oraz pracowników Jagiellońskiego Centrum Rozwoju Leków (JCET) w zagranicznych stażach naukowych mających na celu podniesienie umiejętności i kompetencji twardych. Bezpośrednim celem programu było wsparcie aktywnych, poszukujących dróg rozwoju badaczy, a pośrednio miał on wpłynąć na możliwość wykorzystania aparatury, technologii, metod analizy danych, a co za tym idzie wymiernych elementów aktywności naukowej (publikacje, wnioski grantowe, itp.).
• Konkurs ogłoszony został 8 kwietnia 2024 r., a jego rozstrzygnięcie nastąpiło 26 stycznia 2025 r.
• Wyłoniono 13 laureatów, których wsparto łączną kwotą dofinansowania w wysokości 785 014,55 zł. Laureaci konkursu uczyli się nowych metod badawczych, obsługi sprzętu, programów komputerowych, poznawali nowoczesne techniki interpretacji wyników i sprawnego posługiwania się istniejącymi bazami danych, oraz mieli okazję do wymiany doświadczeń.  Najkrótszy staż trwał 2 tygodnie, a najdłuższy 6 miesięcy. 

Laureaci:

Zdjęcia pochodzą z: profilu FB IZP WNoZ UJ, profilu FB ZMMM WL UJ oraz publicznych profili stażystek

2. Rozstrzygnięcie Konkursu #19 i realizacja programu „Projekt naukowy prowadzony we współpracy z Centrum Rozwoju Terapii Chorób Cywilizacyjnych i Związanych z Wiekiem (CDT-CARD) – jednostką międzywydziałową UJ CM” 

• Celem konkursu było finansowanie interdyscyplinarnych, zespołowych badań naukowych realizowanych w formie projektów w ramach tematyki badawczej POB qLIFE, z koniecznym uwzględnieniem metod i technik badawczych oferowanych w ramach laboratoriów typu core wchodzących w skład Centrum Rozwoju Terapii Chorób Cywilizacyjnych i Związanych z Wiekiem (CDT-CARD).
• Konkurs ogłoszony został 15 maja 2024 r., a jego rozstrzygnięcie nastąpiło 8 lipca 2024 r.
• Do konkursu zgłoszono 15 wniosków, z których 7 laureatów otrzymało dofinansowanie na łączną kwotę 1 160 017,66 zł.

 Laureaci:

1. dr hab. Krzysztof Kamiński 
   (Wydział Farmaceutyczny – Zakład Chemii Leków)

• projekt pt. „Allosteryczna aktywacja transportera wychwytu glutaminianu jako nowe podejście w farmakoterapii udaru niedokrwiennego mózgu”
• przyznane dofinansowanie: 83 520 zł;
• współpraca z  Laboratorium Małych Cząsteczek oraz Laboratorium Obrazowania;

2. dr hab. Paweł Paśko
   (Wydział Farmaceutyczny – Zakład Bromatologii)

• projekt pt. „Żywność funkcjonalna szyta na miarę: wzmacnianie właściwości chemoprewencyjnych kiełków kapustnych wobec raka tarczycy, uprawianych w symulowanych warunkach księżycowych”
• przyznane dofinansowanie: 209 090,18 zł;
• współpraca z Laboratorium Małych Cząsteczek oraz Laboratorium Badań Izotopowych i Analiz Funkcjonalnych;

3. dr hab. Dorota Łażewska
   (Wydział Farmaceutyczny – Zakład Technologii i Biotechnologii Środków Leczniczych)

• projekt pt. „Ligandy receptora H3 histaminowego jako nadzieja w terapii chorób neurodegeneracyjnych”
• przyznane dofinansowanie: 169 207,48 zł;
• współpraca z Laboratorium Małych Cząsteczek, Laboratorium Badań Izotopowych i Analiz Funkcjonalnych oraz Laboratorium Farmakokinetyki i Wstępnych Badań Toksykologicznych;

4. dr hab. Anna Jagusiak
   (Wydział Lekarski – Zakład Biochemii Nowotworów)

• projekt pt.  „Zastosowanie immunotargetingu i innowacyjnego nośnika leku jako terapii celowanej wobec wybranego klonu w obrębie heterogennych komórek nowotworowych piersi”
• przyznane dofinansowanie: 100 000 zł;
• współpraca z Laboratorium Zaawansowanych Technik Komórkowych i Mikroskopowych oraz  Laboratorium Genomiki;

5. dr hab. Marcin Surmiak
   (Wydział Lekarski – Zakład Biologii Molekularnej i Genetyki Klinicznej)

• projekt pt. „Wykorzystanie pęcherzyków zewnątrzkomórkowych (EV) jako nośników antymiRNA do modyfikowania aktywacji i interakcji neutrofili i komórek śródbłonka”
• przyznane dofinansowanie: 203 200 zł;
• współpraca z Laboratorium Zaawansowanych Technik Komórkowych i Mikroskopowych;

6. dr Vittorio Canale
   (Wydział Farmaceutyczny – Zakład Chemii Organicznej)

• projekt pt.  „FoLiSero6: Foto-przełączalne i klatkowe stronnicze ligandy receptora serotoninowego 5-HT6”
• przyznane dofinansowanie: 185 000 zł;
• współpraca z Laboratorium Małych Cząsteczek oraz Laboratorium Obrazowania;

7. dr hab. Aleksander Mendyk
   (Wydział Farmaceutyczny – Zakład Technologii Postaci Leku i Biofarmacji) 

• projekt pt.  „Fizycznie sieciowane hydrożele z chlorowodorkiem metforminy jako potencjalne opatrunki do zastosowania w zespole stopy cukrzycowej”
• przyznane dofinansowanie: 210 000 zł;
• współpraca z Laboratorium Bioinformatyki i Analiz in silico, Laboratorium Farmakokinetyki i Wstępnych Badań Toksykologicznych oraz Laboratorium Obrazowania.

3. Rozstrzygnięcie Konkursu #20 – „Rozwój zaplecza aparaturowego, nabór V”

• Celem konkursu finansowanie niezbędnych remontów i napraw oraz modernizacji i doposażenia kluczowej aparatury naukowo-badawczej, niezbędnej dla prowadzenia wysokiej jakości badań naukowych.
• Konkurs ogłoszony został 26 listopada 2024 r., a jego rozstrzygnięcie nastąpiło 10 grudnia 2024 r.
• Dofinansowanie przyznano 13 jednostkom organizacyjnym na łączna kwotę 308 939,20 zł

Beneficjenci:

4. Rozstrzygnięcie konkursu „Visiting Scientists, II edycja” – finansowanie pobytu naukowca wizytującego

• Celem programu było wzmocnienie istniejącej oraz ustanowienie nowej współpracy naukowej na poziomie międzynarodowym poprzez finansowanie kosztów związanych z zatrudnieniem, zakwaterowaniem i pobytem naukowca wizytującego w jednostkach UJ CM lub JCET.
• Konkurs ogłoszony został 20 maja 2024 r., a jego rozstrzygnięcie nastąpiło 10 grudnia 2024 r.
• Efektem programu będą wizyty naukowe i naukowo-dydaktyczne siedmiorga zagranicznych badaczy, dzięki wsparciu w łącznej wysokości 250 000 zł.

Laureaci:

Projekty:

W 2024 realizowano 25 projektów finansowanych w ramach działań prowadzonych w poprzednich latach, w tym 6 projektów we współpracy z innymi Priorytetowymi Obszarami Badawczymi (POB FutureSociety).

• Wydział Lekarski – 10 projektów;
• Wydział Farmaceutyczny – 11 projektów;
• Wydział Nauk o Zdrowiu – 4 projekty.

Współpraca z jednostkami UJ w ramach Projektów Flagowych:

• „Center for Theranostics / Centrum Teranostyki” (współpraca POB qLIFE i POB SciMat)
• „Centre for Brain Research / Centrum Badań Mózgu” (współpraca POB qLIFE i POB FutureSoc)

Wsparcie dla jednostek UJ CM:

• Biobank UJ CM

  Kontynuowano współpracę ze Szpitalem Uniwersyteckim w Krakowie w zakresie funkcjonowania Repozytorium Próbek Biologicznych, która umożliwiła systemowe gromadzenie i przechowywanie materiału biologicznego pobieranego od pacjentów. Naturalną konsekwencją rozwoju Repozytorium Próbek Biologicznych było powołanie w 2023 r. współpracującego z nim Biobanku UJ CM, jako strategicznej jednostki odpowiedzialnej za gromadzenie i udostępnianie materiału biologicznego.

• Centrum Rozwoju Terapii Chorób Cywilizacyjnych i Związanych z Wiekiem (CDT-CARD)

  Ogłoszono i rozstrzygnięto konkurs pn. “Projekt naukowy prowadzony we współpracy z Centrum Rozwoju Terapii Chorób Cywilizacyjnych i Związanych z Wiekiem (CDT-CARD) – jednostką międzywydziałową UJ CM”. 8 listopada 2024 roku Zorganizowano Dzień Otwarty CDT-CARD w którym uczestniczyło 77 osób (40 osób stacjonarnie i 37 za pośrednictwem platformy MS Teams). Działanie miało na celu zaprezentowanie oferty badawczej dziesięciu specjalistycznych laboratoriów CDT-CARD.

  

Wsparcie dla kadry naukowej:

POB qLIFE pokrywał koszty związane z zaangażowaniem kadry badawczej, w tym:

• zatrudniono 2 badaczy na stanowiskach typu post-doc na Wydziale Farmaceutycznym (w Zakładzie Technologii Postaci Leku i Biofarmacji oraz w Katedrze Farmakobiologii) oraz kontynuowano zatrudnienie naukowca na stanowisku typu post-doc na Wydziale Nauk o Zdrowiu (Zakład Fizjologii Medycznej);
• sfinansowano zatrudnienie 10 osób na stanowiskach inżynieryjno-technicznych w ramach CDT-CARD:
  • Katedra Technologii Postaci Leku i Biofarmacji,
  • Zakład Farmakologii,
  • Zakład Biochemii Toksykologicznej,
  • Zakład Technologii i Biotechnologii Środków Leczniczych,
  • Zakład Biologii Molekularnej i Genetyki Klinicznej (2 osoby),
  • Zakład Fizjologii Medycznej (2 osoby),
  • Zakład Fizjologii Medycznej (2 osoby).
• kontynuowano współpracę ze Szkolą Doktorską Nauk Medycznych i Nauk o Zdrowiu, fundując stypendia dla 3 doktorantów w ramach realizacji projektów badawczych:
  • Zakład Bromatologii, Wydział Farmaceutyczny,
  • Klinice Chorób Serca i Naczyń, Wydział Lekarski,
  • Katedrze Patofizjologi, Wydział Lekarski.

Inwestycje w aparaturę badawczą:

Łącznie wydatkowano ponad 2 mln zł. Poniżej wskazano wybrane pozycje objęte finansowaniem.

Zrealizowano szereg zakupów, w tym:

• Zakład Immunologii Klinicznej – aparat ZetaView Twin;
• Katedra Technologii Postaci Leku i Biofarmacji – chromatograf cieczowy HPLC Jasco;
• Zakład Molekularnej Mikrobiologii Medycznej – homogenizator kulkowy Bead Ruptor 24 Elite;
• Zakład Bromatologii – wyparka próżniowa z łaźnią grzewczą, pompą próżniową i chillerem;
• Katedra Botaniki Farmaceutycznej – dwuwiązkowy spektrofotometr UV-VIS A560 AOE Instrument;
• Zakład Biochemii Farmaceutycznej – moduł Trans-Blot Turbo Transfer Starter System BioRad;
• Katedra Chemii Organicznej – zestaw do odwirowywania próbek pod zmniejszonym ciśnieniem;
• Laboratorium Zaawansowanych Technik Komórkowych i Mikroskopowych CDT-CARD – cytometr przepływowy z funkcją obrazowania;
• Katedra Fizjologii Wysiłku i Bioenergetyki Mięśni – system ultrasonograficzny;
• Katedra Farmakologii – komora laminarna;
• Wydział Farmaceutyczny – czytnik płytek EnVision XCite;
• Katedra Farmakognozji – zintegrowany system do analizy fitochemicznej, LC-40;
• Katedra Biochemii Lekarskiej – inkubator CO2 PHCBI.

Publikacje ze wsparciem POB qLIFE, które ukazały się w roku 2024:

• „Pseudocereal Oils, Authenticated by Fourier Transform Infrared Spectroscopy, and their Chemopreventive Properties”
  Plant Foods for Human Nutrition
  https://doi.org/10.1007/s11130-024-01139-0 
• „Effect of adding selected carboxylic acids to the solution on electrophoretic deposition, adhesion strength, morphology and antibacterial properties of chitosan coatings on titanium”
  Progress in Organic Coatings
  https://doi.org/10.1016/j.porgcoat.2024.108258
• „Influence of the EPD route and surface preparation of titanium substrates on the microstructure, surface topography and usage properties of chitosan coatings incorporated in Tea Tree Oil and Terpinen-4-ol”
  Applied Surface Science
  https://doi.org/10.1016/j.apsusc.2024.159626
• „Revealing bactericidal events on graphene oxide nano films deposited on metal implant surfaces”
  Journal of Materials Chemistry B
  https://doi.org/10.1039/D3TB01854G
• „Design and synthesis of novel arylurea derivatives of aryloxy(1-phenylpropyl) alicyclic diamines with antimicrobial activity against multidrug-resistant Gram-positive bacteria”
  European Journal of Medicinal Chemistry
  https://doi.org/10.1021/acsmedchemlett.3c00536
• „Social support during pregnancy and the risk of postpartum depression in Polish women: A prospective study”
  Scientific Reports
  https://doi.org/10.1038/s41598-024-57477-1
• „The Hydrogen Sulfide Donor AP39 Reduces Glutamate-mediated Excitotoxicity in a Rat Model of Brain Ischemia”
  Neuroscience
  https://doi.org/10.1016/j.neuroscience.2023.11.008
• „Chicago sky blue 6B exerts neuroprotective and anti-inflammatory effects on focal cerebral ischemia”
  Biomedicine & Pharmacotherapy
  https://doi.org/10.1016/j.biopha.2023.116102
• “SerotoninAI: Serotonergic System Focused, Artificial Intelligence-Based Application for Drug Discovery”
  Journal of Chemical Information and Modeling
  https://doi.org/10.1021/acs.jcim.3c01517
• „Human benign Leydig cell tumor − Biochemical evaluation”
  Reproductive Biology
  https://doi.org/10.1016/j.repbio.2024.100890
• „An alternative method for SARS-CoV-2 detection with use modified fluorescent in situ hybridization”
  AMB Express
  https://doi.org/10.1186/s13568-024-01726-z
• „Poly(vinyl pyridine) coatings cross-linked with transition metal complexes as active layers for biosensors sensitive to protein adsorption and cell adhesion”
  Applied Surface Science
  https://doi.org/10.1016/j.apsusc.2024.160639
• „Neuroprotective Effects of VGLUT1 Inhibition in HT22 Cells Overexpressing VGLUT1 Under Oxygen Glucose Deprivation Conditions„
  NeuroMolecular Medicine
  https://doi.org/10.1007/s12017-024-08803-3
• “Mitochondria-targeted hydrogen sulfide donor reduces fatty liver and obesity in mice fed a high fat diet by inhibiting de novo lipogenesis and inflammation via mTOR/SREBP-1 and NF-κB signaling pathways”
  Pharmacological Research
  https://doi.org/10.1016/j.phrs.2024.107428
• „Bacterial extracellular vesicles as intranasal postbiotics: Detailed characterization and interaction with airway cells”
  Journal of Extracellular Vesicles
  https://doi.org/10.1002/jev2.70004
• „The role of prehabilitation in reducing the incidence of postoperative pulmonary complications in patients undergoing elective cardiac surgery: Results from the Pre Surgery Check Team study”
  Polish Heart Journal
  https://doi.org/10.33963/v.phj.102770
• „Hyperthermia Intensifies α-Mangostin and Synthetic Xanthones’ Antimalignancy Properties”
  International Journal of Molecular Sciences
  https://doi.org/10.3390/ijms25168874
• „No body fits in the test tube – the case of transthyretin”
  Amyloid. The Journal of Protein Folding Disorders
  https://doi.org/10.1080/13506129.2024.2401154
• „Synergistic effect of antibiotics, α-linolenic acid and solvent type against Staphylococcus aureus biofilm formation” 
  Pharmacological Reports
  https://doi.org/10.1007/s43440-024-00669-3
• „Mitochondria-targeted hydrogen sulfide donor reduces atherogenesis by changing macrophage phenotypes and increasing UCP1 expression in vascular smooth muscle cells”
  Biomedicine & Pharmacotherapy
  https://doi.org/10.1016/j.biopha.2024.117527
• „Method Validation for the Determination of Ciprofloxacin in Lucilia sericata Larvae via Capillary Electrophoresis Combined With Mass Spectrometry”
  Elecrophoresis
  https://doi.org/10.1002/elps.202400118
• „Anti-diabetes and neuroprotection potential and primary safety studies of Isatis tinctoria L. hydroalcoholic leaf extract”
  Fitoterapia
  https://doi.org/10.1016/j.fitote.2024.106138
• „Physically Cross-Linked PVA Hydrogels as Potential Wound Dressings: How Freezing Conditions and Formulation Composition Define Cryogel Structure and Performance”
  Pharmaceutics
  https://doi.org/10.3390/pharmaceutics16111388
• „Chickpea Sprouts as a Potential Dietary Support in Different Prostate Disorders—A Preliminary In Vitro Study”
  Molecules
  https://doi.org/10.3390/molecules29051044
• „Myoglobin deficiency impairs maximal oxygen uptake and exercise performance: a lesson from Mb-/- mice”
  The Journal of Physiology
  https://doi.org/10.1113/jp285067
• „Coffee with Cordyceps militaris and Hericium erinaceus Fruiting Bodies as a Source of Essential Bioactive Substances”
  Pharmaceuticals
  https://doi.org/10.3390/ph17070955
• „Substrate Affinity Is Not Crucial for Therapeutic L-Asparaginases: Antileukemic Activity of Novel Bacterial Enzymes”
  Molecules
  https://doi.org/10.3390/molecules29102272
• „Preferential Synaptic Type of GABA-A Receptor Ligands Enhancing Neuronal Survival and Facilitating Functional Recovery After Ischemic Stroke”
  Journal of Medicinal Chemistry
  https://doi.org/10.1021/acs.jmedchem.4c01578

Promocja:

Kontynuowano działania promocyjne za pośrednictwem strony internetowej POB qLIFE, a także mediów społecznościowych (122 posty), informowano m.in. o konkursach i ich wynikach oraz o sukcesach naukowych pracowników, doktorantów oraz studentów UJ CM na arenie krajowej i międzynarodowej.