W dniu 5 czerwca  2023 roku, przy ul. Kopernika 40 w Krakowie w budynku identyfikowanym również jako „Biała chirurgia” oficjalnie otwarto Centrum Teranostyki UJ. Tworzy je zespól naukowców skupiających specjalistów z różnych dziedzin klinicznych, tj. chirurgów, psychiatrów, fizyków oraz specjalistów z zakresu szeroko rozumianej medycyny laboratoryjnej i biotechnologicznych związanych z rozwojem nowoczesnych technik diagnostycznych wykorzystywanych w medycynie.

Centrum jest projektem Flagowym Uniwersytetu Jagiellońskiego prowadzącym pionierskie badania nad rozwojem nowych metod diagnozowania i terapii chorób nowotworowych oraz innych schorzeń przewlekłych m.in. schorzeń układu krążenia. W centrum powstaje unikatowe w skali świata urządzenie do obrazowania całego ciała człowieka jednocześnie, które budowane jest w oparciu o nowatorskie rozwiązania  opracowane na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem prof. Pawła Moskala oraz prof. Ewy Stępień.

 Otwarcie Centrum Teranostyki swoim udziałem zaszczycili m in. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Włodzimierz Bernacki, prof. Piotr Kuśtrowski (Prorektor ds. badań naukowych), prof. Jerzy Wordliczek (pełnomocnik Rektora UJ CM), dr inż. Gabriela Konopka-Cupiał (Dyrektor CTT CITTRU) oraz licznie zaproszeni goście z grona naukowców zaangażowanych w realizację projektu z Klinik Szpitala Uniwersyteckiego UJ CM, oraz Instytutu Fizyki Jądrowej UJ.

Oficjalnego otwarcia dokonał Pan Prof. Piotr Kuśtrowski,

– Czuje się zaszczycony, że mogę otworzyć to dzisiejsze spotkanie, które jest dedykowane uruchomieniu Centrum Teranostyki. Przedsięwzięcie jest rozwijane na Uniwersytecie Jagiellońskim od dłuższego czasu, już  kilkanaście lat temu prof. Moskal rozpoczął działalność w zakresie przełomowego rozwiązania dla polskiej medycyny zarówno w zakresie diagnostyki jak i terapii. Centrum to skoncentrowanie wysiłku wielu osób związanych z rozwijaniem nowego polskiego tomografu, a obecna forma jedynie ustrukturyzuje jego rozwój.

– Centrum Teranostyki to projekt flagowy programu  Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza na Uniwersytecie Jagiellońskim. To jego wizytówka, która doskonale wpisuje się w główną zasadę programu 4*I, tj. internacjonalizacja, interdyscyplinarność, innowacyjność oraz  integracja – dodaje prof. Kuśtrowski.

W dalszej części, prof. Ewa Stępień, kierownik Zakładu Fizyki Medycznej na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego – witała przybyłych gości przybliżając krótko historię obiektu oraz definicję teranostyki, łączącej w sobie dwa pojęcia: diagnostyki i terapii: To są dwie procedury medyczne bez których trudno byłoby właściwie zaopiekować się pacjentem i uzyskać sukces jakim jest wyleczenie choroby. Zastosowanie w jednym czasie technik leczenia i diagnozowania, umożliwia spersonalizowane podejście do pacjenta, które jest ukierunkowane na jego potrzeby. Takie podejście również znacznie obniża koszty leczenia i daje możliwość bardziej precyzyjnej diagnostyki.

Główny nurt badań Centrum Teranostyki UJ ukierunkowany jest w znacznej mierze na badania przedkliniczne, mające na celu  poszukiwanie nowych biomarkerów, dających możliwość skuteczniejszego i bardziej precyzyjnego rozpoznawania nowotworów i dostarczania do nich docelowo odpowiednich leków.

Jednym z filarów Centrum Teranostyki jest tomograf PET, który został opracowywany i stworzony przez zespół prof. Pawła Moskala z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego:

– Urządzenie, które chcemy w Centrum zainstalować jest bardzo lekkie, pacjent sam będzie miał możliwość jego otwarcia. Będzie obejmować całe ciało i można w nim będzie robić nie tylko obrazy wnętrza człowieka, obrazy szybkości metabolizowania substancji jak w standardowych tomografach, ale również film. Po wstrzyknięciu substancji, która będzie połączona z pierwiastkiem promieniotwórczym będziemy robić film jak farmaceutyk jest metabolizowany w czasie we wszystkich organach na raz. To otworzy nowe możliwości dla badań medycznych. Nieskromnie dodam, że jesteśmy pierwsi na świcie, którzy takie urządzenie budują – powiedział prof. Moskal

Wszystkie tomografy, które do tej pory powstały są zbudowane z kryształu, co znacząco podraża ich koszt produkcji. Dlatego, większość ludzi na świecie ma ograniczony dostęp do tomografu PET. Tomograf prof. P. Moskala jest zbudowany z plastiku, dzięki czemu jest dużo lżejszy, tańszy w produkcji i rekonfigurowalny. Ma składać się z 7 części i kosztować około 14 mln złotych. Naukowcy szacują, że najpóźniej do końca przyszłego roku oddadzą dwa pierwsze moduły.